20 χειμώνες πίσω

Ο χειμώνας 90-91 ήταν γεμάτος γεγονότα. Ο Μητσοτάκης είχε ξεκινήσει το ξεπούλημα -ένας λόγος που η οικονομική κρίση εκδηλώνεται τώρα είναι γιατί ξεμείναμε από κρατική περιουσία για εκποίηση, ο Σαντάμ ετοιμαζόταν να υποστεί τη μοίρα του, η δίκη Κοσκωτά έτρεχε, η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας είχε πάρει το δρόμο της, η 17Ν παρενέβαινε με ρουκέτες, οι μαθητές ήταν στις καταλήψεις, ο Τεμπονέρας έπεφτε νεκρός.

Προσωπικά, είχα τις τελευταίες μου παρτίδες με το ελεύθερο επάγγελμα και το εμπόριο. Αν δεν είσαι διατεθειμένος να πας αντίθετα με όσα ορίζει ο νόμος, αν δεν ανέχεσαι συμφωνίες για λαδώματα και μίζες σε κρατικές υπηρεσίες, αν δεν είσαι έτοιμος να δείξεις στο γνωστό σου το εικονικό τιμολόγιο χονδρικής που αποδεικνύει ότι «τόσο μπορείς να το δώσεις, γιατί τόσο το παίρνεις», ενώ την άλλη μέρα έρχεται το πιστωτικό, αν δεν μπορείς ν’ ανακατεύεις επαγγελματισμό με κομπογιαννιτισμό, δημόσιες σχέσεις, τάχαμου μάρκετινγκ, γλείψιμο κι απατεωνιά, τότε δεν είσαι γεννημένος για έμπορος. Εμένα μου πήρε 2,5 χρόνια απλήρωτης δουλειάς και μετρητά 700.000 δραχμές χαμένα τότε, να το μάθω.

Θα πεις, γιατί τα λέω αυτά; Σε μπάζω στο κλίμα της επαρχίας του 90, προ ίντερνετ, προ ευρώ, προ Σένγκεν και μετακινήσεων, για κάποιον που ξεμπέρδεψε με πτυχία και στρατά, και προτίμησε από ιδεολογία, OK πες κι από φόβο, τον τόπο του από πρωτεύουσες και συμπρωτεύουσες, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα ούτε στα χαρτιά, χωρίς καν δικαίωμα στην ανεργία, και με τις ασφαλιστικές εισφορές να τρέχουν…

Πάρε τη διαβρωτική περιγραφή του δύτη για μια επαρχία του 2009, στην εποχή της πληθώρας, της διάχυτης επικοινωνίας, και της ασημαντότητας: του ίντερνετ, των μετακινήσεων, της ιδιωτικής τηλεόρασης, του μπλογκ, του τσατ, και του sms, του youtube και του mp3, του βιβλιονέτ και του άμαζον. Αφαίρεσέ τα όλα αυτά, γύρισε 20 χειμώνες πίσω κι είσαι στο κλίμα. Τότε που αξία είχε και η ταινία της λέσχης, και η μάζωξη για το άκουσμα του καινούριου βινυλίου του Γιώργου, και το πολύωρο ταξίδι με το τρένο (τραίνο, ακόμα, τότε) για την πρώτη της Φέιθφουλ στο Παλάς (α, ρε, Παλάς, πώς κατάντησες), για την (προ)τελευταία του Παύλου στο Αν, για το βιβλιομάζωμα στο Χνάρι, και τους δίσκους στο υπόγειο της Πανεπιστημίου, και στην Ακαδημίας και Σίνα, για το υπόγειο της Φρυνίχου. Τότε που αξία είχε ακόμη το ραδιόφωνο κι η τηλεόραση, κρατική, «ελεύθερη», ή «δορυφορική»…

Τώρα, πρόσχημα είναι ότι ακολουθεί; ή πρόσχημα ήταν όλα τα προηγούμενα; διάλεξε. Πάντως το χειμώνα εκείνο, η κρατική τηλεόραση έδειξε μια γαμιστερή σειρά ντοκιμαντέρ: Ο Μοντέρνος Κόσμος: 10 Μεγάλοι Συγγραφείς. Κοντά στον Ριτς και την Μπρουκ, έδειχνε ακόμη τότε η κρατική φοβερά πράγματα: Soap (Μια Τρελή Τρελή Οικογένεια, θαρρώ το λέγανε), και Δεκάλογο του Κισλόφσκι. Κάτι άλλα ντοκιμαντέρ για το Ρομαντισμό στην Κλασική Μουσική…

Γυρνάω στους 10 μεγάλους συγγραφείς: Με αφορμή ένα έργο του καθενός, αλλά χωρίς να μένουν σε αυτό, το κάθε ωριαίο επεισόδιο αυτής της σειράς του 88, έχει Βρετανούς -κυρίως- ακαδημαϊκούς, να αναλύουν εύστοχα, και χωρίς επιτηδευμένο ακαδημαϊσμό, τη ζωή και το έργο, ενώ μια σειρά ονομαστοί στο θέατρο, ή στο ξεκίνημά τους στο Χόλιγουντ, ηθοποιοί, συμμετέχουν σε δραματοποιημένα αποσπάσματα. Οι δέκα όπως διαλέχτηκαν στη σειρά: Κόνραντ με Μυστικό Πράκτορα, Ντοστογιέφσκι με Έγκλημα και Τιμωρία, Τ.Σ. Έλιοτ με Έρημη Χώρα, Ίψεν, Τζόις με Οδυσσέα, Κάφκα με Δίκη, Μαν με Μαγικό Βουνό, Πιραντέλο με τα Έξι Πρόσωπα που ζητούν Συγγραφέα, Προυστ και Αναζητώντας το Χαμένο Χρόνο, Γουλφ και Κυρία Ντάλογουεϊ.

Λέμε, όχι αδικαιολόγητα, το ίντερνετ τάχει όλα. Αμ δε! Συστηματικά, εδώ και 15 χρόνια, από την πρώτη μου σύνδεση Φόρθνετ, ψάχνω με αλταβίστα, γιάχου και μετά με γούγλη, τη σειρά αυτή. Μυστήριο. Παραγωγή του LWT τότε, παίχτηκε εκεί, τέλη του 80, αρχές 90, και μετά σαν να αποσύρθηκε σε πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες απ’ τις δυο μεριές του Ατλαντικού. Σε ιμπέι και άμαζον βρίσκεις σκόρπιες βιντεοκασέτες σε εξωφρενικές τιμές, σε ντιβιντί δεν τις βρίσκεις σε εμπορικά κανάλια, τύπου άμαζον. Μόνο σε κάτι ινστιτούτα με παράξενα δικαιώματα και σε απίστευτες τιμές.

Μαζί με τα υπόλοιπα διαμαντάκια της περιόδου εκείνης έχω γραμμένα και τα 10 επεισόδια σε δικές μου βιντεοκασέτες, σε χείριστη ποιότητα, τότε που γράφαμε την κάθε κασέτα 15-20 φορές, πριν την αποσύρουμε με το τελικό της περιεχόμενο. Το βίντεο στο σαλόνι έχει δώσει τη θέση του στο ντρίμμποξ με το σκληρό του δίσκο εδώ και μια πενταετία. Έτοιμος ήμουνα, λοιπόν, ν’ αρχίσω να ψάχνω τρόπους να μεταφέρω τις κασέτες μου, έστω και στην κατάσταση που είναι, σε ψηφιακή μορφή.

Όμως τελικά, ναι, το ίντερνετ τα έχει σχεδόν όλα. Έστω 8 στα 10 επεισόδια, λείπει ο Κόνραντ κι ο Προυστ. Ναι, είμαι ένας ευτυχισμένος κομπιουτεράκιας. Ναι, είμαι τόσο χαρούμενος, που θέλω να στα δείξω και σένα. Παράνομα, όπως παλιά, που γράφαμε κασέτες, σ΄ όποιον το ζητούσε. Αλλά ούτε αυτά τα λινκ θα βάλω, όπως δεν έβαλα και κανένα άλλο σχετικό ως τώρα. Με τον γούγλη είναι εύκολο να βρεις όλες τις πληροφορίες για τη σειρά, κι όλα τα άλλα. Για να δεις τα επεισόδια, κι όχι για να με καρφώσεις, στείλε μήνυμα στο μέιλ μου. Ελπίζω το απόσπασμα που ανέβασα στο youtube να μείνει.

ΥΓ. Στην παράλληλη, ή την επόμενη, ζωή μου, όπου έχω μπόλικο χρόνο στο 24ωρο που κρατάει 48 ώρες, θα βάλω κι υπότιτλους. Άμα έχει κανείς χρόνο κι όρεξη σ’ αυτήν, εδώ είμαστε.

Προσθήκη: Ο Προυστ δεν λείπει πια, στο ιμπέι βρέθηκε όλη η σειρά σε βιντεοκασέτες, κι εγώ ανακάλυψα τώρα πόσο αποτελεσματική ήταν η αναλογική τεχνολογία κατά της αντιγραφής: Όλη η σειρά είναι στο ράφι μου, και δεν έχω τρόπο να την ψηφιοποιήσω.