Το χταπόδι

Το 80 οι νταλίκες διάσχιζαν καθημερινά τη Γιουγκοσλαβία, σε ένα αδιάκοπο πηγαινέλα στη Γερμανία και την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη. Τα καλοκαίρια οι θρυλικές ευθείες απ’ το Κουμάνοβο ως το Βελιγράδι, κι από κει στο Νόβισαντ ή το Ζάγκρεμπ, γέμιζαν επιπλέον με Έλληνες μετανάστες, μαζί και πλήθος Γερμανούς τουρίστες. Το καλοκαιρινό καραβάνι μετά τους Ευζώνους και τη Θεσσαλονίκη άνοιγε σαν χταπόδι. Με τη Βουλγαρία πίσω από το παραπέτασμα, στο δεξί πλοκάμι -κοιτώντας το χάρτη- κυριαρχούσαν αμέτρητες Μερσεντές της κακιάς ώρας, με ταμπέλες από 32 ή 15 και το αυτοκόλλητο TR κάτω δεξιά στο πίσω τζάμι, ή δίπλα από την πίσω πινακίδα· κατεύθυνση οι Κήποι στον Έβρο, κι από εκεί Πόλη, Προύσα, Σμύρνη… Μαζί και πινακίδες οβάλ, νοικιασμένες, λέει στα σύνορα, αφήνεις τις γερμανικές και παίρνεις για το ταξίδι σου αυτές τις προσωρινές, λεπτομέρειες άλλες, δε θυμάμαι.

Πλήθος εξωτικά δώρα, κι απαγορευμένους καρπούς έκρυβαν όλα τα πλοκάμια. Από μπανάνες Τσικίτα μέχρι τηλεοράσεις Σάμπα, κι από μικρογκατζετιές για τη κουζίνα, κόφτες κι ανοιχτήρια κονσερβών, ως σκέτα χαρτονομίσματα μάρκα μετρητά, στη θήκη από μαντήλι, κρεμασμένη εσωτερικά κάτω από τη φανέλα ή το παντελόνι.

Μια τέτοια νταλίκα έφερε εκεί, μπαίνοντας το καλοκαίρι του 80, και το μεγαλύτερο ως τότε δώρο στο σπίτι, κρυμμένο μέσα στο κανονικό φορτίο. Πικάπ Dual αυτόματο, μοντέλο 1254. Παρένθεση: ήτανε τα αυτόματα, που πατούσες το κουμπί κι ο βραχίονας πήγαινε στην αρχή του δίσκου, κι όταν αυτός τέλειωνε γυρνούσε μόνος του και πίσω, τα ημιαυτόματα, που έπρεπε να πας εσύ τη βελόνα μόνο για το ξεκίνημα, και τα απλά, που έπρεπε να παρέμβεις και στην αρχή και στο τέλος. Βελόνα Dual αυθεντική, διαμαντάκι.

Μαζί, ένα φορητό ραδιοκασετόφωνο, ασημί, μάρκας, γερμανικής μεν, μέκαψες δε, με επιπλέον υποδοχή phono. Από εκείνα τα μεγάλα που παίρνουν οκτώ μεγάλες μπαταρίες, ή ρεύμα, με δυο μεγάφωνα και δυο τουΐτερ της κακιάς ώρας. Μέσω της υποδοχής phono έπαιζε και το ρόλο του ενισχυτή για το πικάπ.

Αυτό ήταν το πρώτο μας στερεοφωνικό συγκρότημα! Στο πατρικό μου υπάρχει ακόμη το τραπεζάκι πάνω στο οποίο έκατσε, στη γωνία του δωματίου μας. Τραπεζάκι στο οποίο έχω φωτογραφία να σβήνω τα κεριά στα τρίτα γενέθλιά μου.

Ένα στέρεο είναι άχρηστο χωρίς δίσκους. Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσο κάνανε τότε, αλλά έπρεπε να κάνουμε αιματηρή οικονομία, όλο σχεδόν το χαρτζιλίκι μας, για να φτάσει ν’ αγοράσουμε έναν το μήνα. Τους δυο πρώτους τους απέκτησα μαζί λίγες μέρες μετά την έκπληξη του στερεοφωνικού. Εκείνη την εποχή κυριαρχούσε το Γουόλ, το Ελεκτρίσιτι και οι Ανατολικογερμανοί οι Σίτι. Εγώ βγήκα από το δισκάδικο με το άσπρο A night at the Opera και το διπλό Made in Japan.

Για τον Tom Waits, που τραγουδούσε ήδη από το Heartattack and Vine στο Παρίσι, θα περίμενα άλλα τρία χρόνια, ακούγοντας και ξανακούγοντας μια κίτρινη μάξελ κασέτα με το Closing Time.